Οι 10 συχνότερες ερωτήσεις για την κατάψυξη ωαρίων

Τα τελευταία χρόνια, η κατάψυξη ωαρίων έχει κερδίσει σημαντική προσοχή καθώς ολοένα και περισσότερες γυναίκες διερευνούν διάφορες επιλογές για τη διατήρηση της γονιμότητάς τους. Αυτή η πρόοδος στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή προσφέρει στις γυναίκες τη δυνατότητα να παρατείνουν τα γόνιμα χρόνια τους και να προγραμματίσουν τη δημιουργία οικογένειας σύμφωνα με τους προσωπικούς και επαγγελματικούς τους στόχους.

Με τόσο μεγάλη ποσότητα πληροφοριών στο Διαδίκτυο, μπορεί να είναι δύσκολο να βρείτε αξιόπιστες απαντήσεις. Εμείς απαντάμε στις δέκα συχνότερες ερωτήσεις σχετικά με την κατάψυξη ωαρίων.

1. Ποιά είναι τα οφέλη της κατάψυξης ωαρίων;

Η κατάψυξη ωαρίων προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα στις γυναίκες που επιθυμούν να αναβάλουν τη δημιουργία οικογένειας ή υποβάλλονται σε συγκεκριμένες ιατρικές θεραπείες.

• Παράταση της γονιμότητας: Τα ωάρια μειώνονται σε ποιότητα και ποσότητα με την ηλικία. Η κατάψυξή τους σε νεαρή ηλικία διατηρεί την ποιότητά τους, αυξάνοντας τις πιθανότητες επιτυχούς σύλληψης στο μέλλον.
• Καριέρα και εκπαίδευση: Οι γυναίκες που επιθυμούν να επικεντρωθούν στις σπουδές ή στην καριέρα τους μπορούν να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους χωρίς άγχος.
• Ιατρικοί λόγοι: Για γυναίκες που υποβάλλονται σε θεραπείες, όπως η χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, η κατάψυξη ωαρίων προσφέρει τη δυνατότητα διατήρησης της γονιμότητάς τους.
• Προσωπικοί, συναισθηματικοί ή κοινωνικοί παράγοντες (social freezing): Δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες να επιλέξουν την κατάλληλη στιγμή και σύντροφο για την τεκνοποίηση.

2. Ποιά είναι η ιδανική ηλικία για την κατάψυξη ωαρίων;

Τα ωάρια είναι στην καλύτερη ποιότητα και ποσότητά τους κατά τη διάρκεια της δεκαετίας των 20 και στις αρχές των 30. Καθώς η ηλικία αυξάνεται, αυξάνεται ο κίνδυνος γενετικών ανωμαλιών. Αν και η ηλικία είναι σημαντική για την επιτυχία της διαδικασίας, οι σύγχρονες τεχνικές επιτρέπουν ακόμη και σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας να αυξήσουν τις πιθανότητες απόκτησης παιδιού με τα δικά τους ωάρια.

3. Ποιά είναι η διαδικασία συλλογής και κατάψυξης ωαρίων;

Η διαδικασία περιλαμβάνει:

1. Διέγερση ωοθηκών: Ενέσιμη ορμονική διέγερση για 10-14 ημέρες με συνθετικές ορμόνες για να διεγερθούν οι ωοθήκες ώστε να παράγουν πολλαπλά ωάρια. Επίσης, γίνεται καθημερινά μια ένεση φαρμακευτικής αγωγής όπως θυλακιοτροπίνη άλφα ή βήτα ή μενοτροπίνες ενώ ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει έναν ενέσιμο αγωνιστή ή ανταγωνιστή ορμόνης απελευθέρωσης γοναδοτροπίνης.
2. Συνεχής παρακολούθηση μέσω υπερήχων και εξετάσεων αίματος. Όταν τα ωοθυλάκια είναι έτοιμα για την ωοληψία γίνεται ένεση ανθρώπινης χοριακής γοναδοτροπίνης, ώστε να βοηθήσει τα ωάρια να ωριμάσουν.
3. Ωοληψία με τη χρήση λεπτής βελόνας υπό μέθη.
4. Άμεση κατάψυξη των ωαρίων με τη μέθοδο υαλοποίησης (vitrification) σε υγρό άζωτο, μια διαδικασία υπερταχείας κρυοσυντήρησης ωαρίων, που εμποδίζει το σχηματισμό ενδοκυτταρικών κρυστάλλων με τη χρήση νέας γενιάς κρυοπροστατευτικών.

Πρόκειται ουσιαστικά για το ίδιο πρωτόκολλο με την εξωσωματική γονιμοποίηση. Η μόνη διαφορά είναι ότι μετά τη λήψη των ωαρίων από τις ωοθήκες, δεν γονιμοποιούνται στο εργαστήριο, αλλά φυλάσσονται για μελλοντική προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης.

4. Πόσο διαρκεί η διαδικασία κατάψυξης ωαρίων;

Από την έναρξη της ορμονικής διέγερσης έως την ωοληψία, η διαδικασία διαρκεί συνήθως 12-16 ημέρες.

5. Υπάρχουν συμπτώματα μετά την ωοληψία;

Οι περισσότερες γυναίκες αισθάνονται φυσιολογικά μετά την ωοληψία. Ωστόσο, μπορεί να παρουσιαστεί ήπιο φούσκωμα, το οποίο υποχωρεί σε λίγες ημέρες. Συνιστάται η κατανάλωση άφθονων υγρών και ξεκούραση.

6. Ποιές είναι οι πιθανότητες εγκυμοσύνης με κατεψυγμένα ωάρια;

Σε γυναίκες κάτω των 35 ετών, η κατάψυξη 20 ωαρίων προσφέρει πιθανότητα 70-80% για γέννηση ενός παιδιού. Οι πιθανότητες εξαρτώνται από παράγοντες όπως η ηλικία και η υγεία της γυναίκας.

7. Ποιά είναι η διαφορά μεταξύ κατάψυξης ωαρίων και εμβρύων;

• Κατάψυξη ωαρίων: Τα ωάρια καταψύχονται χωρίς να γονιμοποιηθούν.
• Κατάψυξη εμβρύων: Τα ωάρια γονιμοποιούνται με σπέρμα πριν καταψυχθούν.

8. Πόσο διαρκεί η διατήρηση των κατεψυγμένων ωαρίων;

Τα ωάρια μπορούν να παραμείνουν κατεψυγμένα για πολλά χρόνια χωρίς να χάσουν τη βιωσιμότητά τους. Η ελληνική νομοθεσία επιτρέπει την κρυοσυντήρηση ωαρίων για 5 έτη. Η διάρκειά της μπορεί να παρατείνεται για 5 χρόνια κάθε φορά με έγγραφη αίτηση και ανώτατο όριο παράτασης τα 20 χρόνια.

9. Τι συμβαίνει όταν μια γυναίκα είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει τα ωάριά της;

Όταν η γυναίκα είναι έτοιμη για εγκυμοσύνη, τα ωάρια αποψύχονται και γονιμοποιούνται μέσω της μεθόδου ICSI – μικρογονιμοποίηση (ενδοκυτταροπλασματική έγχυση σπερματοζωαρίου). Τα έμβρυα που προκύπτουν μεταφέρονται στη μήτρα για εμφύτευση.

10. Οι στατιστικές τι λένε;

Πρόσφατη μελέτη σχετικά με την αποτελεσματικότητα της κατάψυξης ωαρίων ανέλυσε περισσότερους από 4.000 κύκλους κατάψυξης ωαρίων και κατέδειξε υψηλά ποσοστά επιβίωσης των ωαρίων μετά την απόψυξη, επιτυχημένες εγκυμοσύνες μετά από μεταφορά κατεψυγμένων εμβρύων και ζωντανές γεννήσεις. Η μελέτη, που παρουσιάστηκε στο συνέδριο της American Society of Reproductive Medicine (ASRM) το 2024, είχε ως στόχο να αξιολογήσει την επιτυχία της διαδικασίας και από αυτή προέκυψε ότι:

• Περισσότερο από το 90% των κατεψυγμένων ωαρίων επιβίωσαν μετά την απόψυξη.
• Το 50% των εμβρύων που δημιουργήθηκαν από κατεψυγμένα ωάρια ήταν γενετικά φυσιολογικά, ποσοστό αντίστοιχο με των φρέσκων ωαρίων.
• Ο μέσος όρος ηλικίας των γυναικών που κατέψυξαν τα ωάριά τους το 2016 ήταν 37 έτη, ενώ το 2023 μειώθηκε στα 35 έτη.
• Το ποσοστό επιτυχίας εγκυμοσύνης (γεννήσεις ή εγκυμοσύνες άνω των 12 εβδομάδων) ήταν πάνω από 55%.

Η έρευνα επιβεβαίωσε ότι η ηλικία επηρεάζει τα ποσοστά επιτυχίας:

• 66,7% για γυναίκες έως 35 ετών
• 56,8% για 35-37 ετών
• 45,7% για 38-40 ετών
• 33,3% για 41-42 ετών

Η κατάψυξη ωαρίων αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο που προσφέρει στις γυναίκες μεγαλύτερο έλεγχο στη γονιμότητά τους. Είτε για επαγγελματικούς, είτε για ιατρικούς ή προσωπικούς λόγους, επιτρέπει την προσαρμογή του οικογενειακού προγραμματισμού στις ανάγκες της κάθε γυναίκας.