Συχνές ερωτήσεις για το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS)

Τι είναι το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών;

Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS), είναι μια διαταραχή που μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα μιας γυναίκας να συλλάβει και να διατηρήσει μια υγιή εγκυμοσύνη.

Τι συμβαίνει όταν μια γυναίκα έχει Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών;

Πολλές γυναίκες αναπτύσσουν μικρές κύστεις στις ωοθήκες τους. Λέμε τότε ότι έχουν Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, κατά το οποίο διαταράσσεται η ισορροπία των ορμονών τους με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται προβλήματα στην περίοδό τους και στη γονιμότητα. Εάν το Σύνδρομο αυτό είναι έντονο, μπορεί να συνδέεται με σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως είναι ο διαβήτης και οι καρδιακές παθήσεις. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο των συμπτωμάτων και στην πρόληψη μακροπρόθεσμων προβλημάτων.

Τι μπορεί να προκαλέσει το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών κατά την εγκυμοσύνη;

Το ΣΠΩ μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα:

• υψηλά ποσοστά αποβολών (αυτόματων αποβολών πριν τις 20 εβδομάδες κύησης
• διαβήτη κύησης
• προεκλαμψία
• πρόωρο τοκετό

Πώς επηρεάζονται οι ορμόνες και τι συμπτώματα προκαλούνται

Κατά το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, οι ορμόνες βρίσκονται σε ανισορροπία, παράγονται περισσότερα ανδρογόνα από το φυσιολογικό με αποτέλεσμα να σταματήσει η ωορρηξία, να παρουσιαστεί έντονη ακμή και να αναπτυχθεί επιπλέον τριχοφυΐα σε πρόσωπο και σώμα. Κάποιες φορές, ο οργανισμός αποκτά αντίσταση στην ινσουλίνη και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα ανεβαίνουν. Με την πάροδο του χρόνου, το γεγονός αυτό αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη.

Πώς επηρεάζεται η γονιμότητα;

Για τις γυναίκες που προσπαθούν να συλλάβουν, το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών είναι μία σοβαρή και ιδιαίτερα συνηθισμένη αιτία υπογονιμότητας.
Η υπερβολική παραγωγή ανδρογόνων οδηγεί σε ακανόνιστη ή απούσα ωορρηξία την οποία οι γυναίκες βιώνουν ως ακανόνιστη ή απούσα έμμηνο ρύση. Λόγω των προβλημάτων με την ωορρηξία, οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών δυσκολεύονται συχνά να μείνουν έγκυες.

Ποιοι παράγοντες ευθύνονται

Δεν είναι γνωστή η ακριβής αιτία του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών, αλλά συγκεκριμένοι παράγοντες μπορεί να παίζουν κάποιο ρόλο:

• Κληρονομικότητα: Γυναίκες με μητέρα ή αδελφή με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, έχουν αυξημένη πιθανότητα να το εμφανίσουν.
• Η αυξημένη ινσουλίνη: Η ινσουλίνη είναι ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας. Όταν υπάρχει αντίσταση στην ινσουλίνη (η ικανότητά του οργανισμού να την χρησιμοποιεί αποτελεσματικά είναι μειωμένη), το πάγκρεας εκκρίνει περισσότερη, ώστε να κάνει τη γλυκόζη διαθέσιμη στα κύτταρα. Όμως, η περίσσεια ινσουλίνης στον οργανισμό ενδέχεται να έχει επίδραση στις ωοθήκες, αυξάνοντας την παραγωγή ανδρογόνων, η οποία μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα των ωοθηκών να παράγουν ωάρια.
• Χαμηλού βαθμού φλεγμονή: Έρευνες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών έχουν χαμηλού βαθμού φλεγμονή, που διεγείρει τις πολυκυστικές ωοθήκες να παράγουν ανδρογόνα.

Ποια είναι τα πιθανά συμπτώματα;

Τα συμπτώματα των Πολυκυστικών Ωοθηκών αρχικά είναι ήπια και περιλαμβάνουν:

• Ακμή
• Αύξηση βάρους ή δυσκολία στην απώλεια βάρους
• Ανάπτυξη επιπλέον τριχοφυΐας στο πρόσωπο και το σώμα. Η ποιότητα της τρίχας αλλάζει και γίνεται πιο χοντρή και πιο σκούρα. Στο σώμα, η τριχοφυΐα εμφανίζεται στην περιοχή του στήθους, της κοιλιάς και της πλάτης
• Αραίωση των μαλλιών.
• Ακανόνιστες περίοδοι. Συχνά οι γυναίκες με σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών έχουν λιγότερες από εννέα περιόδους ετησίως. Μερικές γυναίκες δεν έχουν καθόλου περίοδο, ενώ άλλες παρουσιάζουν αιμορραγία.
• Υπογονιμότητα και αποβολές
• Διαβήτη τύπου 2
• Υψηλή αρτηριακή πίεση του αίματος
• Μεταβολικό σύνδρομο – ένα σύμπλεγμα σημείων και συμπτωμάτων με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου
• Αυξημένη χοληστερίνη, αυξημένα τριγλυκερίδια ή χαμηλές τιμές της HDL της «καλής» χοληστερόλης
• Μητρορραγίες
• Καρκίνο του ενδομητρίου λόγω της έκθεσης του σε υψηλά επίπεδα οιστρογόνων
• Σοβαρή φλεγμονή του ήπατος λόγω συσσώρευσης λίπους
• Άπνοια ύπνου
• Κατάθλιψη και άγχος

Ποιες εξετάσεις πρέπει να γίνουν;

Προκειμένου να γίνει διάγνωση Πολυκυστικών Ωοθηκών ο γιατρός σας:

• Θα πάρει αναλυτικό ιστορικό υγείας, επιμένοντας κυρίως σε πιθανά συμπτώματα, και σε ερωτήσεις που αφορούν την περίοδο.
• Θα προχωρήσει σε κλινική εξέταση για τυχόν σημάδια που παραπέμπουν στο Σύνδρομο, όπως έντονη τριχοφυΐα και υψηλή πίεση του αίματος. Επίσης θα μετρήσει το ύψος και το βάρος της γυναίκας για να εξετάσει το δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ).
• Θα ζητήσει τη διεξαγωγή μιας σειράς εργαστηριακών εξετάσεων για τον έλεγχο του σακχάρου, της ινσουλίνης, και τα επίπεδα άλλων ορμονών. Οι ορμονικές εξετάσεις πρέπει να γίνονται τη 2η-3η ημέρα της περιόδου. Επιπρόσθετα μπορεί να ζητηθούν εξετάσεις για χοληστερόλη και τριγλυκερίδια.
• Θα ζητήσει να γίνει Υπερηχογραφική εξέταση έσω γεννητικών οργάνων όπου απεικονίζονται οι πολυάριθμες κύστεις περιφερειακά της ωοθήκης.

Τι επιλογές θεραπείας υπάρχουν;

Ο γιατρός μπορεί επίσης να συνταγογραφήσει αντισυλληπτικά χάπια για τη μείωση των συμπτωμάτων και την επαναφορά τακτικής εμμήνου ρύσεως, ή φάρμακα γονιμότητας, αν η γυναίκα δυσκολεύεται να μείνει έγκυος. Σε επίμονες καταστάσεις, μπορούν να εφαρμοστούν με μεγάλη επιτυχία λαπαροσκοπικές διαδικασίες, όπως η διάτρηση ωοθηκών.

Μπορεί να βοηθήσει η αλλαγή του τρόπου ζωής;

Η τακτική άσκηση, η υγιεινή διατροφή και ο έλεγχος του βάρους είναι σημαντικά στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών καθώς βοηθούν στη μείωση των δυσάρεστων συμπτωμάτων και στην πρόληψη μακροπρόθεσμων προβλημάτων υγείας.

• Βάζουμε, λοιπόν, την άσκηση στην καθημερινότητά μας. Ακόμη και το περπάτημα βοηθά.
• Ακολουθούμε ένα πρόγραμμα ισορροπημένης διατροφής με πολλά λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς και δημητριακά ολικής αλέσεως. Περιορίζουμε τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε κορεσμένα λίπη, όπως κρέατα, τυριά και τηγανητά.
• Προσπαθούμε να χάσουμε το περιττό βάρος. Ακόμα και η απώλεια λίγων κιλών μπορεί να φέρει τις ορμόνες σε ισορροπία και να ρυθμίσει τον εμμηνορροϊκό κύκλο.
• Διακόπτουμε το κάπνισμα. Οι γυναίκες που καπνίζουν έχουν υψηλότερα επίπεδα ανδρογόνων που κάνουν τα συμπτώματα των Πολυκυστικών Ωοθηκών εντονότερα.

Μπορώ να μείνω έγκυος έχοντας Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών;

Οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί πρέπει να συμβουλευτούν το γιατρό τους. Η σωστή αγωγή θα αποτρέψει διάφορα ιατρικά προβλήματα, τα οποία είναι συνυφασμένα με τις πολυκυστικές ωοθήκες (π.χ. ανωμαλίες κύκλου) και θα μεγιστοποιήσει τις πιθανότητές για μία φυσιολογική και χωρίς προβλήματα εγκυμοσύνη.
Είναι σημαντικό για μία γυναίκα με πολυκυστικές ωοθήκες να διατηρεί ένα ιδανικό σωματικό βάρος. Όσο πιο αδύνατη είναι στην αρχή της εγκυμοσύνης, τόσο πιο εύκολη και υγιής θα είναι η ίδια και το έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Οι γυναίκες που υποβάλλονται σε θεραπεία για το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών αλλά εξακολουθούν να μην μπορούν να συλλάβουν, συχνά στρέφονται στην εξωσωματική γονιμοποίηση, με πολύ καλά αποτελέσματα.