PMS: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις για το Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο
Περίπου το 75% των γυναικών αναφέρει ότι βιώνει συμπτώματα προεμμηνορροϊκού συνδρόμου κάθε μήνα: από μικρές αλλαγές στη διάθεση έως έντονο σωματικό πόνο και συναισθηματική εξάντληση. Αν ανήκετε κι εσείς σε αυτή την πλειοψηφία, ήρθε η ώρα να κατανοήσετε τι πραγματικά συμβαίνει στο σώμα σας και πώς μπορείτε να το διαχειριστείτε αποτελεσματικά.
Τι είναι το PMS και γιατί συμβαίνει
Το Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο (Premenstrual syndrome – PMS) είναι το σύνολο των σωματικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων που εμφανίζονται λίγες μέρες πριν την έναρξη της περιόδου. Οφείλεται στις ορμονικές μεταβολές που συμβαίνουν κατά τη φάση πριν την ωορρηξία, κυρίως στη μείωση των οιστρογόνων και της προγεστερόνης. Αυτές οι διακυμάνσεις επηρεάζουν τη σεροτονίνη, την «ορμόνη της καλής διάθεσης», και έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος κόπωσης, ευερεθιστότητας και πόνου.
Τα πιο συχνά συμπτώματα
- Ευαισθησία ή πρήξιμο στο στήθος
- Κράμπες και πόνοι χαμηλά στην κοιλιά
- Κατακράτηση υγρών και φούσκωμα
- Αλλαγές στη διάθεση, ευερεθιστότητα ή θλίψη
- Ακμή ή λιπαρότητα στο δέρμα
- Αυξημένη όρεξη για γλυκά ή αλμυρά
- Πονοκέφαλος και αϋπνία
Στο 5-8% των γυναικών, τα συμπτώματα είναι τόσο έντονα που χαρακτηρίζονται ως PMDD (Προεμμηνορροϊκή Δυσφορική Διαταραχή) μια πιο σοβαρή μορφή PMS που επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα και απαιτεί ιατρική παρακολούθηση.
Φυσικές και ιατρικές λύσεις
Η αντιμετώπιση του PMS είναι πολυπαραγοντική, γιατί κάθε σώμα αντιδρά διαφορετικά. Οι πιο αποτελεσματικές προσεγγίσεις περιλαμβάνουν:
Διατροφή
- Μειώστε την καφεΐνη, τη ζάχαρη και το αλκοόλ.
- Ενισχύστε την πρόσληψη μαγνησίου (ξηροί καρποί, πράσινα λαχανικά) και βιταμίνης Β6 (τόνος, ρεβίθια, μπανάνες).
- Προτιμήστε μικρά και συχνά γεύματα που σταθεροποιούν το σάκχαρο.
Άσκηση & ευεξία
- Ήπια άσκηση όπως Pilates, Yoga ή περπάτημα μειώνει την ένταση και βελτιώνει την κυκλοφορία.
- Ο ύπνος είναι θεμελιώδης: προσπαθήστε να κοιμάστε 7 με 8 ώρες κάθε βράδυ.
- Τεχνικές mindfulness, αναπνοές και διαλογισμός βοηθούν στη ρύθμιση του στρες.
Σε περιπτώσεις έντονου PMS, ο γυναικολόγος μπορεί να προτείνει:
- Συμπληρώματα μαγνησίου, βιταμίνης D ή evening primrose oil
- Ορμονική αντισύλληψη (π.χ. χάπι ή σπιράλ)
- Φαρμακευτική αγωγή για PMDD υπό ιατρική παρακολούθηση
Το PMS δεν είναι «υπερβολή»
Για δεκαετίες, τα συμπτώματα του PMS θεωρούνταν «ψυχολογικό θέμα». Σήμερα, η επιστήμη αναγνωρίζει πως πρόκειται για πραγματική βιολογική και ορμονική κατάσταση. Η αποδοχή και η ενημέρωση είναι τα πρώτα βήματα ώστε οι γυναίκες να μη νιώθουν ενοχές ή αδυναμία, αλλά ενδυνάμωση και αυτογνωσία.
Το PMS στον κόσμο: δικαιώματα & κοινωνικές πολιτικές
- Η συζήτηση γύρω από την περίοδο και το PMS δεν αφορά μόνο στην υγεία, αλλά και την ισότητα. Ορισμένες χώρες αναγνωρίζουν επισήμως το δικαίωμα των γυναικών σε άδεια εμμήνου ρύσεως λόγω έντονων πόνων περιόδου. Π.χ. στην Ιαπωνία, από το 1947, οι γυναίκες μπορούν να ζητήσουν “menstrual leave”, ενώ το 2023 η Ισπανία έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που νομοθέτησε άδεια εμμήνου ρύσεως έως 3 ημερών.
Ομοίως, η δωρεάν πρόσβαση σε είδη περιόδου αποτελεί επίσης θέμα δημόσιας υγείας και ισότητας. Η Σκωτία, από το 2020 παρέχει δωρεάν προϊόντα περιόδου σε όλες τις γυναίκες, η Γαλλία και ο Καναδάς εφαρμόζουν πιλοτικά προγράμματα σε δημόσιους χώρους και πανεπιστήμια, ενώ στην Ελλάδα από το 2023 ξεκίνησαν προγράμματα σε σχολεία και κοινωνικά φαρμακεία με στόχο τη μείωση της “period poverty”.
Η νέα κουλτούρα γύρω από το PMS
Η εποχή αλλάζει: ολοένα και περισσότερες γυναίκες μιλούν ανοιχτά για τον κύκλο τους, ενσωματώνουν τον “menstrual tracking” στη ρουτίνα τους και ζητούν υποστήριξη χωρίς ταμπού.
Το PMS δεν είναι αδυναμία – είναι ένας μηχανισμός επικοινωνίας του σώματος που μας δείχνει ότι χρειάζεται φροντίδα, ισορροπία και επίγνωση.
Συμπέρασμα
Το PMS είναι μέρος της γυναικείας εμπειρίας, αλλά δεν πρέπει να ορίζει τη ζωή καμίας γυναίκας.
Με ενημέρωση, σωστή ιατρική καθοδήγηση και πολιτισμική αποδοχή, κάθε γυναίκα μπορεί να μετατρέψει αυτές τις μέρες από «δύσκολες» σε ημέρες αυτοφροντίδας και ενδυνάμωσης.
