Οδηγός εγκυμοσύνης για συντρόφους/συζύγους
Γιατί είναι σημαντικό να υποστηρίζετε τη σύντροφο/σύζυγό σας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Οι γυναίκες που έχουν έναν υποστηρικτικό σύντροφο, ο οποίος ενδιαφέρεται και εμπλέκεται σε κάθε στάδιο της εγκυμοσύνης είναι πιο πιθανό να κόψουν τις επιβλαβείς συμπεριφορές και συνήθειες όπως το κάπνισμα και την κατανάλωση κακής ποιότητας φαγητού κ.α. και να ακολουθήσουν ένα πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Έτσι και τα μωρά τους μπορεί επίσης να γεννηθούν υγιέστερα, να αποφευχθούν οι κίνδυνοι του πρόωρου τοκετού και των προβλημάτων ανάπτυξης. Οι γυναίκες που έχουν έναν υποστηρικτικό σύντροφο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, μπορεί να έχουν λιγότερο άγχος και κατά τις εβδομάδες μετά τον τοκετό. Γι΄ αυτό συνιστάται οι σύζυγοι/σύντροφοι να παρακολουθούν κάθε στάδιο της εγκυμοσύνης της συντρόφου τους, να τη συνοδεύουν στα ραντεβού προγεννητικής φροντίδας στο γιατρό ώστε να ενημερώνονται από «πρώτο χέρι» και να συμμετέχουν γενικώς στις επιλογές του τρόπου ζωής και σε όλες τις αποφάσεις κατά την εγκυμοσύνη.
Πόσο διαρκεί η εγκυμοσύνη;
Μια κανονική εγκυμοσύνη διαρκεί περίπου 40 εβδομάδες από την πρώτη ημέρα της τελευταίας εμμηνορροϊκής περιόδου της γυναίκας. Οι εβδομάδες της εγκυμοσύνης κατανέμονται σε τρία τρίμηνα.
Τι συμβαίνει κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης;
Κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου (τις πρώτες 13 εβδομάδες), οι περισσότερες γυναίκες χρειάζονται περισσότερη ανάπαυση από ότι συνήθως. Μπορεί να έχουν συμπτώματα ναυτίας και εμετού, συμπτώματα τα οποία παρόλο που είναι κοινώς γνωστά ως “πρωινή ασθένεια”, μπορεί να εμφανιστούν οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της ημέρας ή της νύχτας. Κατά τις πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης η γυναίκα μπορεί να είναι έντονα συναισθηματική και να έχει συχνές εναλλαγές της διάθεσης. Η εγκυμοσύνη και ο τοκετός είναι τεράστιες αλλαγές στη ζωή της και μπορεί να χρειαστεί χρόνος για να προσαρμοστεί. Ακούστε τη γυναίκα σας προσεκτικά και προσφέρετε της συμπαράσταση.
Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου της εγκυμοσύνης;
Για τις περισσότερες γυναίκες, το δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης (εβδομάδες 14-27) είναι η περίοδος που αισθάνονται καλύτερα. Καθώς η κοιλιά της συντρόφου σας μεγαλώνει, η εγκυμοσύνη της γίνεται πιο προφανής. Πολλές γυναίκες αρχίζουν να αισθάνονται καλύτερα σωματικά και ψυχολογικά. Τα επίπεδα ενέργειας βελτιώνονται και η πρωινή ασθένεια συνήθως σταματά. Η σύντροφός σας θα αρχίσει να αισθάνεται τη κίνηση του μωρού. Αυτό συνήθως συμβαίνει περίπου στις 20 εβδομάδες κύησης, αλλά μπορεί να συμβεί και νωρίτερα ή αργότερα.
Πολλά ζευγάρια παρακολουθούν μαζί τα μαθήματα ανώδυνου τοκετού. Στα μαθήματα αυτά μπορείτε να μάθετε τι να περιμένετε και πώς να συμπαρασταθείτε στη σύντροφό σας κατά τη διάρκεια του τοκετού. Μπορεί επίσης να συναντήσετε και να γνωρίσετε άλλους αναμένοντες γονείς.
Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου της εγκυμοσύνης;
Το τελευταίο τρίμηνο (εβδομάδες 28-40) συνήθως είναι το πιο απαιτητικό για τη σύντροφό σας. Μπορεί να αισθάνεται δυσφορία καθώς το έμβρυο μεγαλώνει και καθώς το σώμα προετοιμάζεται για τη γέννηση. Μπορεί να έχει πρόβλημα στον ύπνο αλλά και να βιάζεται ή να ανυπομονεί να διεκπεραιώσει τα καθημερινά καθήκοντα. Είναι φυσικό και για τους δυο σας να νιώθετε ενθουσιασμένοι αλλά και νευρικοί.
Ποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής μας πρέπει να κάνουμε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Η σύντροφός σας πρέπει να έχει ως κορυφαία προτεραιότητα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, τη διαφύλαξη της υγείας της κι εκεί ο υποστηρικτικός σας ρόλος είναι πολύ σημαντικός. Φροντίστε να επιμένετε να τρώτε υγιεινά γεύματα μαζί και σιγουρευτείτε ότι ξεκουράζεται αρκετά. Η άσκηση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι επίσης σημαντική. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη σύντροφό σας να αποφεύγει το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ. Καμία ποσότητα αλκοόλ δεν θεωρείται ασφαλής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Χρειάζεται να σταματήσω το κάπνισμα εάν η σύντροφός μου είναι έγκυος;
Εσείς και η σύντροφός σας πρέπει να αποφύγετε το κάπνισμα. Το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τον κίνδυνο εμβρυϊκών προβλημάτων ανάπτυξης και πρόωρου τοκετού. Το παθητικό κάπνισμα είναι το ίδιο επιβλαβές. Οι έγκυες γυναίκες που εκτίθενται στον καπνό του τσιγάρου έχουν αυξημένο κίνδυνο να αποκτήσουν παιδί με χαμηλό βάρος γέννησης. Τα βρέφη και τα παιδιά που εκτίθενται στον καπνό του τσιγάρου διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης άσθματος, λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος, λοιμώξεων στα αυτιά και αιφνίδιου θανάτου. Για όλους αυτούς τους λόγους, το κάπνισμα δεν πρέπει να επιτρέπεται στο σπίτι ή στο αυτοκίνητό σας.
Είναι ασφαλές να κάνετε σεξ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Το σεξ είναι ασφαλές καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, εκτός κι αν ο γιατρός σας σας συμβουλέψει διαφορετικά για συγκεκριμένους λόγους. Να έχετε όμως στο νου σας ότι η σεξουαλική επαφή μπορεί να είναι δυσάρεστη για τη σύντροφό σας.
Πώς μπορώ να βοηθήσω στην προετοιμασία του τοκετού;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να βοηθήσετε ώστε να πάνε όλα όσο πιο ομαλά γίνεται:
Ενημερωθείτε για την πολιτική του νοσοκομείου ώστε να γνωρίζετε από πριν τον τύπο του δωματίου στο οποίο θα μείνει η σύζυγός σας, φροντίστε να ενημερωθείτε για το ωράριο επισκεπτηρίου, συναποφασίστε αν θα δεχτεί επισκέψεις, αν επιτρέπεται να διανυκτερεύσει ο σύζυγος εκεί, τι φαγητό επιτρέπεται, αν υπάρχουν περιορισμοί κλπ.
Πώς μπορώ να βοηθήσω την σύντροφό μου κατά τη διάρκεια του τοκετού;
Κατά τη διάρκεια αυτών των ωρών, μπορείτε να βοηθήσετε σημαντικά κάνοντάς της παρέα μέχρι να έρθει η ώρα να περάσετε στην αίθουσα τοκετού. Επίσης μπορείτε να της συμπαραστέκεστε όταν έχει συσπάσεις και πονά, να της αποσπάτε την προσοχή όταν έχει άγχος, να της κάνετε μασάζ την πλάτη και τους ώμους μεταξύ των συσπάσεων για να την ανακουφίσετε και να τη χαλαρώσετε και βέβαια να την ενθαρρύνετε κατά τη διάρκεια της φάσης ώθησης, αν επιλέξετε να είστε μαζί της σε όλη τη διαδικασία. Ακόμη όμως κι αν δεν είστε μαζί της στην αίθουσα τοκετού, πρέπει να γνωρίζετε ότι η σύντροφός σας θα λάβει μεγάλη βοήθεια κατά τη διάρκεια του τοκετού από το προσωπικό του νοσοκομείου.
Πότε μπορούμε να πάρουμε το μωρό μας από το νοσοκομείο;
Μαμά και μωρό συνήθως μένουν στο μαιευτήριο 4 – 5 ημέρες και στη συνέχεια αναχωρούν για το σπίτι και τη νέα τους ζωή!
Είναι συνηθισμένη η κατάθλιψη μετά τον τοκετό;
Είναι πολύ σύνηθες για τις νέες μητέρες να αισθάνονται λυπημένες, αναστατωμένες ή ανήσυχες μετά τον τοκετό. Πολλές έχουν ήπια συναισθήματα θλίψης. Όταν όμως αυτά τα συναισθήματα είναι πιο ακραία ή διαρκούν περισσότερο από μια ή δύο εβδομάδες, μπορεί να είναι ένα σημάδι μιας πιο σοβαρής κατάστασης γνωστής ως επιλόχεια κατάθλιψη, η οποία πρέπει να παρακολουθηθεί στενά και να αντιμετωπιστεί έγκαιρα.
Συχνά, οι γυναίκες με επιλόχεια κατάθλιψη δεν γνωρίζουν ότι είναι καταθλιπτικές. Είναι οι σύντροφοί τους αυτοί που πρώτα παρατηρούν τα σημάδια και τα συμπτώματα.
Ποια είναι τα σημάδια και τα συμπτώματα της κατάθλιψης μετά τον τοκετό;
Τα σημάδια της κατάθλιψης μετά τον τοκετό ποικίλλουν και μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά.
Απλά προβλήματα στην ψυχική διάθεση της νέας μητέρας που διαρκούν μόνο λίγες ημέρες έως δύο εβδομάδες μετά τον τοκετό μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Αλλαγές διάθεσης
- Έντονη ανησυχία
- Θλίψη
- Ευερέθιστο
- Αίσθημα ότι οι υποχρεώσεις είναι “βουνό”
- Κλάμα
- Μειωμένη συγκέντρωση
- Προβλήματα όρεξης
- Πρόβλημα στον ύπνο
Πώς θα αναγνωρίσετε την επιλόχεια κατάθλιψη
Τα συμπτώματα συνήθως αναπτύσσονται μέσα στις πρώτες λίγες εβδομάδες μετά τον τοκετό, αλλά μπορεί να αρχίσουν και αργότερα, μέχρι και 6 μήνες μετά τη γέννηση του μωρού.
Αυτά τα συμπτώματα επιλόχειας κατάθλιψης μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Έντονη θλίψη ή/και σοβαρές εναλλαγές της διάθεσης
- Υπερβολικό κλάμα
- Δυσκολία της νέας μητέρας να αναπτύξει “δέσιμο” με το μωρό της
- Αποξένωση από την οικογένεια και τους φίλους
- Απώλεια της όρεξης, ή βουλιμική συμπεριφορά
- Αϋπνία, ή, αντιθέτως, πολλές ώρες ύπνου την ημέρα
- Πολύ μεγάλη κόπωση
- Μειωμένο ενδιαφέρον και ευχαρίστηση για δραστηριότητες στο παρελθόν τις απολάμβανε πολύ
- Έντονη ευερεθιστότητα και εξάρσεις θυμού
- Ανησυχία και φόβοι ότι “δεν είναι καλή μητέρα”
- Αισθήματα ανικανότητας, ντροπής, ενοχής ή και ανεπάρκειας
- Σύγχυση, αδυναμία συγκέντρωσης, διστακτικότητα στην λήψη απλών αποφάσεων
- Σοβαρές κρίσεις άγχους και πανικού
- Σκέψεις αυτοτραυματισμού ή τραυματισμού του μωρού
- Επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας
Αν η σύντροφός σας παρουσιάσει τα παραπάνω συμπτώματα, ακούστε την και την υποστηρίξτε την. Μιλήστε με έναν επαγγελματία υγείας παρατηρείτε αυτά τα σημάδια. Αν η επιλόχεια κατάθλιψη δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα μπορεί να διαρκέσει για πολλούς μήνες.
Πώς μπορώ να συμμετέχω όταν η σύντροφος μου θηλάζει;
Ο θηλασμός παρέχει μεγάλα οφέλη για την υγεία της μαμάς και του μωρού. Μερικοί σύντροφοι αισθάνονται σαν ξένοι όταν παρακολουθούν τη διαδικασία του θηλασμού. Αλλά εάν η σύντροφός σας έχει επιλέξει να θηλάσει, υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορείτε να μοιραστείτε αυτές τις στιγμές:
- Αναλάβετε να της πηγαίνετε το μωρό για θηλασμό, όταν αυτό είναι εφικτό
- Αλλάξτε την πάνα του μωρού μετά το θηλασμό.
- Πάρτε το μωρό στην αγκαλιά σας μόλις τελειώσει η διαδικασία και βοηθήστε το να κοιμηθεί.
- Ταΐστε εσείς το μωρό αν η σύντροφος σας αντλήσει το μητρικό γάλα σε ένα μπουκάλι.
Μπορούμε να έχουμε σεξουαλικές επαφές μετά τον τοκετό και πότε;
Δεν υπάρχει καθορισμένη “περίοδος αναμονής” πριν την έναρξη της σεξουαλικής ζωής του ζευγαριού, μετά από τον τοκετό. Ένα ασφαλές διάστημα αναμονής που προτείνεται είναι 4-6 εβδομάδες. Οι πιθανότητες εμφάνισης ενός προβλήματος, όπως αιμορραγία ή κάποια μόλυνση, είναι μικρές μετά τις 2 πρώτες εβδομάδες από τον τοκετό.
